بایگانی ماه فوریه, 2024

تیغه بینی یا سپتوم (septum) تیغه‌ای است نازک که در وسط بینی قرار داشته و به عنوان جدا کننده دو حفره بینی عمل می کند. گاهی این تیغه به دلایل مختلف مادرزادی یا وارد شدن ضربه در اثر تصادف و آسیب دچار انحراف می شود. انحراف تیغه سپتوم باعث انسداد مجاری هوا می شود و مشکلات تنفسی ایجاد کند. اما سوال اینجاست که انحراف تیغه بینی چیست و چه علائمی دارد؟ به منظور آشنایی بیشتر با درمان علائم انحراف بینی تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

انحراف تیغه بینی چیست؟

تیغه بینی دیواره ای است که از غضروف و بافت همبند ساخته شده است. این تیغه مجاری بینی را از هم جدا می کند. ضخامت این تیغه بین یک الی دو میلیمتر است و از لحاظ ساختمانی بینی را به دو قسمت تقسیم می کند. وظیفه اصلی تیغه بینی جدا کردن دو قسمت بینی از یکدیگر بوده و به عبارتی وظیفه تنظیم هوای ورودی به بینی را برعهده دارد. اما تیغه بینی وظیفه مهم دیگری هم دارد که آن حفظ شکل ظاهری بینی و تقارن است.

یکی از سوالات متداولی که اکثر مراجعه کنندگان مطرح می کنند، این است که انحراف تیغه بینی چیست؟ همانطور که اشاره شد، سپتوم یا تیغه بینی یک دیواره است که بینی را به دو قسمت مساوی تقسیم می کند. زمانی که این تیغه به شدت به سمت یک طرف متمایل می شود، مجرای بینی در یک سمت محدودتر و در برخی مواقع مسدود می شود. باتوجه به شدت انحراف، گاهی انسداد بینی، کاهش جریان هوا و مشکلات تنفسی ممکن رخ دهد. سپتوم نامناسب همچنین می تواند با تخلیه بینی تداخل داشته باشد و منجر به افزایش میزان عفونت و ترشح بعد از بینی شود.

علت انحراف بینی

انحراف تیغه بینی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما به طورکلی این عارضه به شکل ژنتیکی یا اکتسابی رخ می دهد. برخی از افراد از بدو تولد به شکل وراثتی از انحراف بینی رنج می برند. انحراف سپتوم می تواند در داخل رحم، یا زمانی که جنین هنوز در رحم است و همچنین در طول فرآیند زایمان ایجاد شود. تیغه های انحرافی بینی که از بدو تولد وجود دارند اغلب شکل S یا C دارند.

آنها معمولاً صاف هستند و بیشتر در قسمت قدامی (جلویی) بینی رخ می دهند. البته میزان انحراف ممکن است با افزایش سن به طور طبیعی افزایش یا تغییر کند. علاوه بر انحراف های مادرزادی، مشکلات اکتسابی مانند تصادفات، دعواهای منجر به ضرب و برخورد جسم سخت به بینی هم می توانند موجب شکستگی و انحراف تیغه بینی گردند.

علائم انحراف تیغه بینی چیست؟

از نشانه های اصلی انحراف تیغه بینی می توان به انسداد تنفسی، عفونت یا التهاب غشاهای مخاطی بینی اشاره کرد. تنفس دهانی منجر به خشکی گلو به هنگام خواب خواهد شد و نتیجتا فرد مبتلا به انحراف تیغه بینی خواب شبانۀ خوبی نخواهد داشت.

انحراف تیغه بینی همچنین ممکن است سبب انسداد مجاری سینوس ها شود. در این شرایط ترشحات سینوس ها در داخل آنها تجمع پیدا می کند و سینوزیت ایجاد می گردد. انحراف تیغۀ بینی می تواند با علائم دیگری از قبیل گرفتگی بینی، خونریزی مکرر از بینی، خرخر شبانه، سردرد، کاهش حس بویایی و همچنین انحراف ظاهر بینی نیز همراه باشد. به طورکلی، علائم انحراف سپتوم عبارتند از:

انسداد بینی، اغلب در یک طرف شدیدتر است

گرفتگی بینی

عفونت های مکرر سینوسی

عفونت های سینوسی که به دارو مقاوم هستند

خونریزی های مکرر بینی

خشکی بینی

تنفس پر صدا هنگام خواب

صدای سوت هنگام دم یا بازدم

درد صورت

سردرد

خرناس و خروپف

تمایل به خوابیدن به یک طرف، اغلب در طرف مقابل مجرای مسدود شده بینی

آپنه خواب (در موارد شدید)

مواردی که بدشکلی قابل توجهی دارند به دلیل مجاری تنفسی کوچکتر و وابستگی به تنفس بینی می توانند در نوزادان شدیدتر باشند. توجه داشته باشید که عوارض موارد شدید می تواند کشنده باشد. توجه داشته باشید که علائم این عارضه معمولا با نشانه های عفونت تنفسی، سرماخوردگی یا آلرژی مشابه است، لذا برای تشخیص صحیح به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه نمایید.

انحراف بینی چگونه تشخیص داده می شود؟

انحراف بینی توسط متخصص گوش و حلق و بینی تشخیص داده می شود. معاینه تیغه بینی معمولاً به راحتی با اسپکولوم بینی و نور انجام می شود. این معاینه می تواند به پزشک کمک کند تا برخی از بیماری هایی را که ممکن است با انحراف تیغه بینی همراه یا در نتیجه انحراف تیغه بینی رخ دهد، مانند سینوزیت، بزرگ شدن لوزه ها یا پولیپ بینی، احتقان بینی، و بزرگ شدن شاخک بینی بینی ناشی از آلرژی، تشخیص دهد. گاهی ممکن است برای تشخیص انحراف بینی به آزمایشات یا اقدامات پزشکی بیشتری مانند آندوسکوپی بینی نیاز باشد. این روش شامل قرار دادن یک لوله نازک و انعطاف پذیر مجهز به دوربین در عمق بینی یا سی تی اسکن است.

درمان انحراف تیغه بینی

یکی از اصلی ترین سوالاتی که افراد پس از تشخیص انحراف بینی مطرح می کنند این است که بهترین روش درمان انحراف تیغه بینی چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که به طور کلی این عارضه با دو رویکرد جراحی و بدون جراحی انجام می شود.

درمان انحراف بینی بدون جراحی

درمان های بدون جراحی اغلب شامل درمان دارویی می شود که می تواند به کاهش علائم این بیماری کمک می کند. توجه داشته باشید که درمان خانگی انحراف بینی یا درمان انحراف بینی با داروهای گیاهی نمی تواند سبب اصلاح انحراف تیغه سپتوم شود. در حقیقت درمان دارویی و رعایت برخی نکات ساده در خانه تنها می تواند از علائم این عارضه بکاهد. لذا درمان قطعی انحراف بینی بدون مداخلات پزشکی میسر نخواهد بود.

درمان انحراف بینی با دارو

درمان انحراف بینی با دارو یکی از روش های موثر بدون جراحی به شمار می رود. داروهایی که برای کمک به تنفس از طریق بینی طراحی شده اند می توانند به تسکین علائم جزئی انحراف بینی کمک کنند. این داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آنتی هیستامین ها: این داروها به کاهش انسداد بینی و آبریزش بینی کمک می کنند و در صورت سرماخوردگی استفاده می شوند. البته شایان ذکر است که این داروها ممکن است عوارض جانبی مانند خواب آلودگی و دشواری در انجام کارهایی که نیاز به هماهنگی دارند مانند رانندگی ایجاد کنند.

داروهای ضد احتقان (ضد گرفتگی): این داروها به کاهش تورم بافت های بینی و باز نگه داشتن مجرای بینی کمک می کنند که به شکل قرص یا اسپری مصرف می شوند.

اسپری های استروئیدی: این اسپری ها التهاب و تجمع مواد داخل بینی را کاهش داده و از آبریزش بینی جلوگیری می کند. درمان با این اسپری ها ممکن است یک تا سه هفته طول بکشد.

عمل جراحی

اگر داروها به تسکین علائم انحراف بینی کمک نکنند ، ممکن است جراحی به نام سپتوپلاستی برای اصلاح انحراف تیغه بینی مورد نیاز باشد. در برخی موارد، برای بهبود ظاهر بینی همراه با سپتوپلاستی، ممکن است نیاز به عمل زیبایی بینی باشد. توجه داشته باشید که درمان انحراف بینی در کودکان از طریق عمل جراحی سپتوپلاستی پس از پایان سن بلوغ توصیه می شود.

یکی از اقداماتی که اکثر افراد بعد از عمل بینی انجام می دهند، استفاده از چسب بینی است. شاید برای شما نیز این سوال مطرح شود که اهمیت چسب زدن بینی بعد از عمل چیست؟ مدت زمان چسب بینی چند ماه است؟ عوارض زیاد چسب زدن بینی چیست؟ نحوه چسب زدن به بینی بعد از عمل چگونه است؟ به منظور آشنایی بیشتر با اهمیت و نحوه صحیح چسب زدن بینی بعد از عمل تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

فواید چسب بینی بعد از عمل

اگرچه چسب بینی به عنوان یک هشدار به اطرافیان شناخته می شود، اما در واقع با دو هدف کاهش تورم بعد از عمل و جلوگیری از آسیب به بینی استفاده می گردد. همان طور که می دانید، تورم بعد از جراحی بینی شایع ترین عارضه بعد از جراحی بینی به شمار می رود که با توجه به نوع بینی متفاوت است. از مهمترین اقداماتی که برای کاهش این تورم انجام می شود، چسب زدن بینی است که می تواند در کاهش ورم بعد از عمل بسیار موثر است. علاوه بر کاهش تورم، چسب بینی بعد از عمل می تواند از آسیب ها و صدمات احتمالی به بینی جلوگیری کند. همچنین، چسب بینی روند بهبودی زخم ها را سریع تر کرده و احتمال تشکیل بافت زخم در بینی را تا حد زیادی کاهش می دهد.

نحوه برداشتن چسب بینی

معمولا نحوه چسب زدن و برداشتن چسب بینی توسط جراح آموزش داده خواهد شد. با این حال دو روش برای برداشتن چسب استفاده می شود که به شرح زیر است:

برای باز کردن چسبها ابتدا زیر دوش آب ولرم چند دقیقه به آب اجازه دهید بر روی چسب ها جاری شود. سپس بر روی چسبها کف صابون زده و آنها را دانه دانه از سمت پایین به بالا به آرامی بردارید. توجه داشته باشید که برداشتن چسبها از سمت بالا به پایین ممنوع است. وقتی تمام چسبها برداشته شد، بینی را با ملایمت با کف صابون شسته و خشک کرده و مطابق توضیحات زیر چسب بزنید.

استفاده از مواد حلال چسب نیز روش دیگری برای برداشتن چسب بینی به شمار می رود. پس از حل شدن چسب می توانید قطعات باقی مانده را به آرامی بردارید.

مراحل چسب زدن بینی بعد از عمل به شرح زیر است:

ابتدا یک قطعه چسب را به طول تقریبی چهار سانتیمتر بریده و آنرا در بالای نوک بینی بچسبانید. این چسب را با فشار بیشتری بچسبانید. توجه داشته باشید که نوک بینی هرگز توسط چسب پوشانده نمیشود.

چسب دوم را اندکی کوتاهتر بریده و طوری در بالای چسب اول بچسبانید که حدودا یک سوم چسب اول را بپوشاند.

چسب سوم را اندکی کوتاهتر بریده و طوری در بالای چسب دوم بچسبانید که تفریبا یک سوم چسب دوم را بپوشاند.

چسب چهارم را اندکی کوتاهتر (حدود سه و نیم سانت) بریده و آنرا بر روی بالاترین ناحیه بینی قرار دهید بطوریکه مقداری از چسب سوم را بپوشاند. بالاترین نقطه این چسب در محاذات خطی قرار میگیرد که گوشه های داخلی دو چشم را به هم وصل می نماید؛ اینکه این چسب چقدر از چسب سوم را میپوشاند اهمیتی ندارد.

تکه ای از چسب را به طول ۷ سانتیمتر بریده و آنرا اندکی باریک کنید. این چسب را طوری در زیر نوک بینی بچسبانید که سوراخهای بینی را نپوشاند (چسب باید با لبه سوراخهای بینی یکی دو میلیمتر فاصله داشته باشد). سپس زبانه های چسب را به سمت بالا و عقب بکشید بطوریکه این زبانه ها از هم باز شده و از روبرو حالتی شبیه به عدد “۷” پیدا کنند. البته توجه داشته باشید که زبانه های چسب موازی با هم قرار نمی گیرند.

در نهایت یک تکه از چسب را درست به اندازه چسب اول (۴ سانت) بریده و آنرا دقیقا روی چسب اول قرار دهید.

معمولا نحوه چسب زدن و برداشتن چسب بینی توسط جراح آموزش داده خواهد شد. با این حال دو روش برای برداشتن چسب استفاده می شود که به شرح زیر است:

برای برداشتن چسب بینی می توانید به حمام رفته و در اثر بخار آب حمام، چسب ها شل شده و به آرامی با موچین یا پنس آن را بردارید.

استفاده از مواد حلال چسب نیز روش دیگری برای برداشتن چسب بینی به شمار می رود. پس از حل شدن چسب می توانید قطعات باقی مانده را به آرامی بردارید.

دفعات تعویض چسب بینی

به طورکلی، تا دو هفته ابتدایی، چسب بینی توسط جراح تعویض خواهد شد. پس دو هفته، جراح نحوه چسب زدن بینی را به فرد آموزش می دهد تا در صورت نیاز آن را انجام دهد. در مجموع نوع پوست و محیطی که بیمار قرار دارد بر تعداد دفعات تعویض چسب بینی، بستگی دارد. به عنوان مثال اگر پوست خشکی دارد، می توانید هر ۳ روز یک بار آن را تعویض کنید. در حالی که در پوست های چرب تعویض چسب باید هر روز انجام شود. توجه داشته باشید به هنگام تعویض چسب بینی از هرگونه فشار خودداری کرده و قبل از چسب زدن سطح بینی را تمیز و خشک کنید.

مدت زمان چسب زدن بینی بعد از عمل

به طور کلی، بینی یک هفته بعد از جراحی و برداشتن اسپیلنت (گچ بینی)، بین ۱ تا ۳ ماه از چسب بینی بعد از عمل استفاده می شود. با این حال، با توجه به تشخیص پزشک و نوع بینی بیمار، مدت زمان توصیه شده برای چسب بینی در افراد مختلف، متفاوت خواهد بود.

مدت زمان چسب بینی گوشتی

از آنجایی که میزان تغییرات در عمل بینی گوشتی بیشتر است، احتمال ورم بیشتر خواهد بود. بسیاری از افراد بر این باورند که مدت زمان چسب زدن بینی های گوشتی بیشتر از استخوانی است، اما برخی از پزشکان تفاوتی در مدت زمان چسب زدن انواع بینی ها در نظر نمی گیرند. در واقع مدت زمان زدن چسب و برداشتن آن تنها به صلاحدید و تشخیص پزشک بستگی دارد، لذا از برداشتن چسب بینی بدون مشورت پزشک خودداری کنید.

عوارض اشتباه چسب زدن به بینی

شاید برخی از اطرافیان شما را تشویق به زدن چسب بینی سفت و محکم می کنند تا تورم ناشی از عمل سریع تر بخوابد. یا برخی افراد از ظاهر نوک بینی خود راضی نیستند و چسب بینی را در نوک بینی بسیار بالا می شکند، اما بهتر است بدانید که اشتباه چسب زدن می تواند به بینی آسیب وارد کند. به همین علت توصیه می شود که نحوه چسب زدن بینی بعد از عمل را به خوبی از پزشک یاد گرفته و چسب را با فشار ملایم روی بینی بچسبانید.

لازم به ذکر است بسیاری از افراد باتوجه به توصیه جراح بینی خود از برداشتن چسب بینی امتناع کرده و آن را برای مدت طولانی روی بینی نگه می دارند. . اما بهتر است بدانید که استفاده طولانی مدت از چسب بینی نه تنها مفید است، بلکه باعث حساسیت و واکنش های پوستی می شود. توجه داشته باشید که چسب بینی برای مدت زمان طولانی هیچ تاثیری بر فرم نهایی آن نخواهد داشت.

اگرچه انتخاب بهترین جراح بینی از موثرترین فاکتورها در نتیجه عمل بینی است، اما مراقبت های بعد از عمل نیز به همان اندازه حائز اهمیت هستند. یکی از اقداماتی که جهت کاهش تورم و جلوگیری از آسیب به بینی انجام می شود، زدن چسب بینی است. اگرچه نحوه زدن چسب بینی بعد از عمل دشوار نیست، اما رعایت فشار یکنواخت به هنگام چسب زدن از مهمترین نکات آن محسوب می شود. در نهایت توصیه می شود شیوه صحیح چسب بینی را از جراح خود آموزش دیده و از از استفاده طولانی مدت چسب روی بینی اجتناب کنید.