پولیپ بینی و سینوس

پولیپ بینی به توده خاکستری و گاهاً بی رنگ داخل بینی اطلاق می شود که معمولا از مخاط سینوس ها یا از خود بینی منشأ می گیرد ، وجود این توده ها باعث ایجاد مشکلات آزار دهنده ای مثل عدم تنفس راحت و همچنین تغییر صدا می شود. افرادی که با این مشکلات دست و پنجه نرم می کنند باید برای درمان و همچنین جلوگیری از عوارض شدیدی مانند آپنه خواب که بسیار خطرناک نیز می باشد به پزشک مراجعه کرده و راه های درمانی موثر را در پیش بگیرند.

پولیپ بینی چیست و چه علائمی دارد ؟

برای ایجاد شدن این عارضه علل مشخصی وجود ندارد ولی التهابات و عفونت های مزمن می تواند موجب پیدایش پولیپ بینی شود. معمولا پولیپ به دلیل آلرژی بینی ایجاد می شود که امکان دارد با حساسیت هایی همچون آسم یا حساسیت پوستی همراه باشد. بر اثر حساسیت ، مخاط بینی متورم می شوند و به حالت یک نسج اضافی در می آیند و درون بینی و نسج ها را نیز پر می کنند و به تدریج به اندازه آن اضافه میشود. در صورتی که آلرژی به موقع درمان شود از به وجود آمدن پولیپ جلوگیری می شود یا بروز آن به تعویق می افتد.

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به پولیپ بینی قرار دارند ؟

کودکان : کودکان مبتلا به بیماری هایی اعم از سینوزیت مزمن ، آسم ، اختلالات تنفسی و زکام ؛ بیش از دیگر کودکان در معرض ابتلا به پولیپ بینی قرار دارند.

میانسالان : پوليپ بيني غالبا در افراد بالای 40 سال شیوع زیادی دارد.

زنان : آمار ابتلا به پوليپ بيني در زنان بیشتر از مردان است.

علائم پولیپ بینی

پولیپ در حقیقت به التهاب موجود در مجاری بینی و سینوس ها یعنی سینوزیت مزمن ، مربوط است ؛ البته در برخی موارد ممکن است که فردی مبتلا به سینوزیت مزمن باشد اما پولیپ بینی نداشته باشد. پولیپ ها از لحاظ ظاهری به صورت زائده داخل بینی کاملا نرم می باشند، اما در عین حال قابل لمس نیستند؛ از این رو چنانچه اندازه آن ها کوچک باشد قاعدتا فرد متوجه وجود پولیپ در بینی خود نخواهد شد. پولیپ ها، تنها در صورتی که بزرگ بوده یا تعدد آن ها زیاد باشد می توانند منجر به انسداد مجاری بینی شوند. لازم به ذکر است سینوزیت مزمن و پولیپ بینی دارای علائم مشابه و یکسانی می باشند که عبارتند از :

آبریزش از پشت بینی

افت یا عدم حس بویایی

خرو پف کردن در خواب

انسداد و گرفتگی مداوم بینی

درد در ناحیه سر و صورت

خارش در نواحی اطراف چشم

درد در قسمت دندان های فک بالا

احساس فشار بر روی صورت و پیشانی

راه های تشخیص پولیپ بینی

یکی از پر تکرار ترین سوالات سلامت جویان در خصوص پولیپ های بینی این است که از کجا بفهمیم پولیپ بینی داریم. در خصوص پاسخ این سوال باید بگویم ،  پوليپ بيني از طریق معاینه بالینی به راحتی مشخص می شود. برخی افراد بر اثر متورم شدن شاخک های تحتانی بینی که تقریبا منجر به ایجاد انسداد تنفسی می شود به اشتباه تصور می کنند که دچار پولیپ  شده اند اما پس از معاینه مشخص می شود که اثری از پولیپ در ایشان وجود ندارد.

درمان پولیپ بینی با جراحی بینی

در صورتی که اندازه پولیپ به حدی برسد که باعث انسداد بینی شود جهت برداشتن آن نیاز به عمل جراحی بینی می باشد. به این دلیل که به طور معمول منشأ پولیپ از داخل سینوس ها است ، در صورتی که فقط پوليپ بيني خارج شود احتمال عود آن از زمانی که با آندوسکوپ داخل سینوس ها نیز از وجود پولیپ تخلیه شود بیشتر است. بنابراین بعد از عمل جراحی ، احتمال عود پولیپ وجود دارد ولی درمان ضد آلرژی برای به تعویق انداختن پیدایش پولیپ یا کاستن از سرعت رشد آن موثر می باشد. عمل جراحی پولیپ بینی ، هم تحت نیمه بیهوشی و هم تحت بیهوشی کامل قابل انجام است. مدت زمان انجام عمل جراحی بینی تقریبا 20 دقیقه است و بیمار در همان روز ترخیص می شود. به مدت 10 روز پس از عمل می بایستی آنتی بیوتیک مصرف شود و استفاده از دارو های ضد آلرژی نیز جهت به تعویق انداختن عود پولیپ ضروری است.

درمان پولیپ بینی با قطره ها و قرص های استروئیدی

پزشک بعد از انجام بررسی های لازم و همچنین تشخیص این عارضه در شما بیماران عزیز ، در صورت تشخیص خوش خیم بودن آن ها برای کنترل و همچنین درمان ناهنجاری های به وجود آمده ، استفاده از قطره ها و قرص ها و دارو های استروئیدی را پیشنهاد می کند. این پروسه درمانی در کنترل و عدم شدت یافتن و بزرگ شدن پولیپ ها نقش بسیار مهمی داشته اند که می تواند به بهبود بیماران و همچنین تسریع روند بهبودی کمک شایانی نماید. چنانچه دوره درمانی تان با استفاده از دارو های استروئیدی به خصوص قطره ها با آنچه که تصور داشتید یکی نبود و آن طور که فکر می کردید پیش نرفت ، همراه با قطره های استروئیدی پزشک استفاده از قرص ها را نیز در کنار موارد دیگر توصیه می کند. بهتر است به توصیه های پزشک خود گوش دهید و درمان درست و تعیین شده از دارو ها استفاده کنید تا تاثیر مثبت آن را مشاهده نمایید.

لازم به توضیح است که قرص های استروئیدی شدت التهاب را تا حد بسیار زیادی کاهش داده و کنترل می کند و این موضوع به بهبود علائم و وضعیت بیمار کمک بسیار زیادی خواهد کرد. البته  باید این موضوع را نیز ذکر کنیم که استفاده از قطره های استروئیدی کمی حساس و خطرناک می باشد و این به این معنا است که باید حتما تحت نظر یک متخصص مجرب و متبحر مصرف شود تا در نهایت بیماران با مشکلات جدی و خطرناکی مانند خونریزی ، احساس درد در سر و صورت مواجه نگردند.

جلوگیری از ابتلا به پولیپ بینی

با رعایت راهکارهای زیر می توانید از بازگشت و عود مجدد پوليپ بيني ، پیشگیری به عمل آورید :

کنترل آسم و آلرژی : پزشک شما پس از درمان پولیپ ؛ یکسری توصیه ها و مراقبت ها در زمینه کنترل این موارد به شما ارائه می دهد که شما می بایست جهت جلوگیری از برگشت دوباره پولیپ ، در رعایت آن ها نهایت دقت خود را بکار گیرید. لازم به ذکر است که چنانچه با رعایت مراقبت های لازم پس از درمان پولیپ ، قادر به کنترل بیماری نبودید حتما باید به پزشک معالج تان رجوع نموده و این مسئله را با ایشان در میان بگذارید تا در صورت لزوم دستورالعمل های مراقبتی دیگری را در اختیار شما قرار دهند.

پرهیز از قرارگیری در معرض محرک های بینی : شما باید پس از درمان پولیپ بینی از قرار گرفتن در مجاورت محرک های بینی ؛ همچون استنشاق آلاینده هایی اعم از دود تنباکو ، گرد و خاک ، گازهای شیمیایی و به طور کلی آلرژن ها خودداری نمایید.

حفظ بهداشت : پس از درمان پوليپ بيني سعی کنید به منظور مرطوب نگاه داشتن مسیر تنفسی و پیشگیری از التهاب و انسداد بینی ، فضای خانه را مرطوب نگاه دارید.

استفاده از شوینده های مخصوص بینی : در راستای بهبود جریان مخاط بینی و زدودن آن از انواع آلرژن ها و دیگر محرک ها حتما جهت شستشوی مجاری بینی تان از سرم های شستشو یا اسپری آب نمک استفاده نمایید.

عوامل مساعد کننده ابتلا به پولیپ بینی

برخی عوامل وجود دارند که می توانند احتمال ابتلا به عارضه این بیماری را افزایش دهند ؛ در ادامه به رایج ترین آن ها اشاره داشته ایم.

آسم : نوعی بیماری است که سبب انقباض مجاری هوایی شده و به التهاب راه های هوایی و نهایتا اختلال در تنفس منتهی می شود.

آلرژی : حساسیت به برخی عوامل ؛ از جمله آلرژی به قارچ های موجود در هوا ( سینوزیت قارچی آلرژیک ) ، می تواند خطر ابتلا به پوليپ بيني را تشدید کند.

حساسیت به برخی داروها : حساسیت به داروهایی ؛ نظیر آسپرین نیز از مواردی به شمار می رود که بر ریسک ابتلا به عارضه پولیپ بینی می افزاید.

سابقه خانوادگی : از مواردی که درگیری با عارضه پوليپ بيني را افزایش می دهد ، می توان به سابقه خانوادگی اشاره داشت.

فیبروز کیستیک : از دیگر عواملی که زمینه ابتلا به پوليپ بيني را مساعد می کند ، فیبروز کیستیک می باشد که در واقع نوعی اختلال ژنتیکی است. فیبروز کیستیک ، سبب تولید ترشحات غلیظ و چسبناکی از مخاط بینی و سینوس ها می شود و بدین ترتیب شرایط ابتلا به این عارضه را هموار می کند.

عوارض پولیپ بینی

درمان پولیپ با جراحی ممکن است باعث بروز خونریزی بینی شود، همچنین انجام جراحی نیز می تواند باعث عفونت شود. اما در صورتی که پولیپ زیر نظر یک پزشک متخصص درمان شود احتمال بروز موارد فوق به صفر می رسد.

احتمال بازگشت پولیپ بینی

در هر حال این امکان وجود دارد تا پولیپ بینی بعد ازگذشت مدت زمانی بازگردد و عود کند. البته چنانچه درمان ضد آلرژی برای تاخیر انداختن به وجود آمدن پولیپ و یا کم شدن از سرعت گسترش و رشد آن استفاده شود شاهد تاثیرات مثبتی خواهید بود. با رعایت کردن نکات مراقبتی بعد از درمان می توانید تا حد بسیار زیادی احتمال بازگشت این عارضه را کاهش دهید.